มาตำสาดนำกันเด้อพี่น้อง !
เสื่อของแม่ๆในดงมะไฟ
วิธีหนึ่งในการฟื้นฟูชุมชนหลังปิดเหมืองของชาว
ดงมะไฟคือการทอเสื่อจากต้นกก หรือที่คนที่นี่เรียกกันว่า การตำสาด นั่นเอง วันนี้เราจะพาทุกคนมารู้จักกับศิลปะแห่งการทอเสื่อที่ดงมะไฟ
เลื่อนลงเพื่ออ่านบทความได้เลย !
ภาพ: แม่กรมและแม่แอ๊ดช่วยกันทอเสื่อจากต้นไหลที่บ้านของแม่แอ๊ด
การเตรียมต้นผือเพื่อนำมาซอยเป็นชิ้นบาง ๆ ก่อนนำไปทอ
แม่ขวัญกำลังเล่าเรื่องเสื่อของแม่ว่าเวลาทอเสื่อต้องใส่ใจลงไปในการทำ
วิถีชีวิตอีสานที่ส่งต่อจากรุ่นสู่รุ่น
ในวัฒนธรรมอีสาน เสื่อไม่ใช่แค่ของตกแต่ง แต่เป็นของใช้จำเป็นในชีวิตประจำวัน เสื่อถูกทอจากต้นกกซึ่งเป็นพืชชนิดหนึ่ง มักใช้สำหรับนั่ง นอน และโดยเฉพาะการล้อมวงกินข้าวกับครอบครัวบนพื้น
วิถีชีวิตที่พบได้ทั่วไปตามบ้านในภาคอีสาน เสื่อแต่ละผืนจึงบอกเล่าเรื่องราวของชีวิตชาวอีสาน ไม่ใช่แค่จากวิธีการใช้งาน แต่ยังรวมถึงวิธีการทอ งานฝีมือนี้สืบทอดกันมาหลายรุ่น มักเป็นคุณแม่ที่สอนลูกๆ หลาน ๆ ทอเสื่อด้วยมือ และเสื่อแต่ละผืนไม่มีผืนไหนเหมือนกันเลยแต่ละอันล้วนมีความพิเศษในตัว
"เกือบทุกบ้านที่นี่มีอุปกรณ์ทอเสื่อของตัวเอง ทำใช้ในชีวิตประจำวัน เสื่อเหล่านี้อยู่กับเราทุกช่วงชีวิต ตตอนเด็กก็เล่นบนเสื่อ กินข้าวกับครอบครัวบนเสื่อ และคุกเข่าสวดมนต์ในวัดบนเสื่อ สำหรับเราเสื่อคือสิ่งที่อยู่ในทุกวันของชีวิต"
– พี่อร ผู้ประสานงานชุมชนท้องถิ่น
วิธีการตำสาด
เรื่องเล่าและแรงบันดาลใจของแม่ ๆ
นี่คือบทสทนาที่ได้มากจากแม่ๆในดงมะไฟ เรื่องราวของการทอเสื่อและเรื่องราวชีวิตที่ผ่านมาของแม่ๆ
ฟื้นฟูธรรมชาติ
ชาวดงมะไฟอยากฟื้นฟูพื้นที่เหมืองเก่าให้เป็นป่าต้นไหล เพื่อให้คนที่ต้องการทอเสื่อสามารถตัดไปทอได้เลย การสร้างพื้นที่เช่นนี้จะทำให้คนเข้าถึงการทอเสื่อได้ง่ายขึ้น สร้างรายได้ให้กับชุมชนพร้อมกับการฟื้นฟูป่าไม้
ฟื้นคืนวิถีอีสาน
ในช่วงเวลาที่ชาวดงมะไฟร่วมกันสร้างแคมป์ปิดเหมือง แม่ ๆ บอกว่าไม่มีเ วลามาทอเสื่อเลย การกลับมารื้อฟื้นการทอเสื่อถือว่าเป็นการฟื้นฟูวิถีชีวิตของแม่ ๆ วิธีหนึ่ง
สีจากธรรมชาติ 100%
เสื่อที่ขายทั่วไปในตลาดมักใช้สีเคมีย้อมเนื่องจากต้นกกนั้นกินสีค่อนข้างยาก แต่ที่ดงมะไฟแม่ๆได้ลองผิดลองถูกและหาวัตถุดิบในการย้อมสีเสื่อจากวัสดุธรรมชาติ ที่นี่เราใช้ส ิ่งที่หาได้ในพื้นที่เช่นใบสักและใบฝางในการย้อมร้อนผ่านการเอากกไปต้นพร้อมกัน การย้อมสีจากธรรมชาติ นอกจากจะปลอดภัยแล้วยังไม่ทำให้โลกร้อนอีกด้วย
